امنیت در اینترنت اشیا و راهکارهای آن، مساله ای است که با رشد روز افزون iot و افزایش تعداد دستگاه‌های هوشمند، اهمیت زیادی پیدا کرده است.
به دلیل پیچیدگی بالای این شبکه از دستگاه‌ها و برخورداری از مشکلات امنیتی مختلف، حفظ امنیت در اینترنت اشیا، چالش‌هایی را به همراه دارد.
در ادامه به بررسی مفهوم اینترنت اشیا، کاربردهای آن و همچنین ریسک‌های امنیتی و حریم خصوصی مرتبط با آن می‌پردازیم. همچنین، راهکارهایی برای برای افزایش امنیت در دستگاه‌های هوشمند ارائه می دهیم.
توضیحی کوتاه در مورد اینترنت اشیا
اینترنت اشیا به مجموعه‌ای از دستگاه‌ها و سیستم‌ها گفته می‌شود که به شبکه اینترنت متصل شده و می‌توانند با یکدیگر و با کاربران در ارتباط باشند. برای اینکه بتوانید از اینترنت اشیا استفاده کنید، به دو چیز نیاز دارید:
یک.. شبکه اینترنت
دو.. دستگاهی با قابلیت اتصال به اینترنت، این دستگاه‌ها می‌توانند شامل سنسورها، دستگاه‌های اندازه‌گیری و کنترل، تجهیزات خانگی، اتومبیل‌ها، ماشین آلات صنعتی، دوربین های مدار بسته و هر گونه دستگاه الکترونیکی باشد که توانایی اتصال به شبکه اینترنت را دارد.
هنگامی که این دستگاه ها به شبکه اینترنت متصل شوند، می‌توانند داده‌ها را به سرویس‌هایی که با اینترنت اشیا ارتباط دارند ارسال کرده و از طریق این سرویس‌ها با دستگاه‌های دیگری که به اینترنت متصل هستند، ارتباط برقرار کنند.
با استفاده از اینترنت اشیا، می‌توانید از راه دور بسیاری از وظایف خود را انجام دهید، مانند روشن کردن یک لامپ، تنظیم دمای یک ترموستات، باز و بسته کردن درها و پنجره‌ها، کنترل دستگاه‌های الکتریکی و ده ها کار دیگر.
بدین ترتیب، به راحتی می‌توانید به تمامی دستگاه‌های خانگی خود از هر جایی در جهان دسترسی داشته باشید و آنها را کنترل کنید.
در محیط های صنعتی، اینترنت اشیا به عنوان یک ابزار کلیدی در فرآیند تولید و کنترل کیفیت استفاده می‌شود.
با استفاده از حسگرها و دستگاه‌های متصل به اینترنت، می‌توان اطلاعات بیشتری در مورد خطاها، نواقص و عملکرد دستگاه‌های صنعتی به دست آورد و از این طریق برای بهبود فرآیند تولید اقدامات لازم را انجام داد.
در فضاهای تجاری مانند فروشگاه‌ها و مراکز خرید، اینترنت اشیا به عنوان یک ابزار مهم در بهبود تجربه خرید مشتریان کاربرد دارد.
می‌توان اطلاعات بیشتری در مورد رفتار مشتریان به دست آورد، یا مثلا با استفاده از حسگرهای متصل به اینترنت، می‌توان دما، رطوبت و سایر شرایط محیطی را در فروشگاه کنترل کرده و برای مشتریانی که به دنبال یک تجربه خرید بهتر هستند، شرایط مناسبی فراهم کرد.
با اینکه اینترنت اشیا برای ارائه خدمات و راحتی کاربران بسیار مفید است، اما به دلیل تعداد زیاد دستگاهای متصل به اینترنت، دارای آسیب‌پذیری‌های امنیتی مختلفی هست.
بنابراین آشنایی با روش‌های امنیتی مرتبط با اینترنت اشیا، مثل رمزنگاری اطلاعات، محدود کردن دسترسی به دستگاه‌ها، استفاده از فایروال‌ها و نرم‌افزارهای امنیتی و به‌روزرسانی دائمی سیستم‌ها، بسیار حائز اهمیت است.
امنیت در اینترنت اشیا و اهمیت حفظ امنیت اطلاعات و حریم خصوصی
از آنجایی که دستگاه‌های اینترنت اشیا به شبکه‌های اینترنتی متصل هستند و اطلاعات مهم را در خود ذخیره می‌کنند، بسیار حساس هستند و در صورت عدم حفاظت در برابر حملات سایبری و نفوذ به سیستم، می‌توانند باعث دسترسی غیرمجاز به اطلاعات شخصی، دزدیده شدن اطلاعات مالی و مالکیت فکری، اختلال در عملکرد دستگاه‌ها و حتی خطرات جانی شوند. به همین دلیل، حفظ امنیت در دستگاه‌های اینترنت اشیا بسیار حیاتی است.
برای حفظ امنبت در دستگاه‌های اینترنت اشیا و جلوگیری از حملات سایبری، می‌توان از روش‌هایی مانند استفاده از رمزنگاری داده‌ها، بستن پورت‌های غیرضروری، تغییر رمز عبور پیش‌فرض، بروزرسانی نرم‌افزارها و سیستم‌عامل، استفاده از فایروال و سیستم‌های تشخیص نفوذ (IDS) و (IPS) استفاده کرد. همچنین، اطمینان حاصل کردن از اصالت و اعتبار منابع دیجیتالی مورد استفاده نیز از جمله مواردی است که باید در نظر گرفته شود
همچنین، تولیدکنندگان و توسعه‌دهندگان این دستگاه ها نیز می‌توانند با ارائه به روزرسانی‌های امنیتی و طراحی دستگاه‌های امن، در افزایش امنیت این دستگاه‌ها و کاهش خطرات مرتبط با آنها کمک کنند
چه خطراتی متوجه امنیت شبکه و حریم خصوصی افراد است؟
هر دستگاهی که به شبکه اینترنت متصل می‌شود، دارای یک آدرس آی‌پی می‌باشد که قابل شناسایی است. این موضوع، می‌تواند نقطه ضعفی برای حملات سایبری و هک شدن و سرقت اطلاعات باشد.
به عنوان مثال، اتصال به دوربین‌های امنیتی در منزل، محل کار و یا دیگر مکان‌هایی که دوربین نصب شده است، می‌تواند به مشکلاتی از جمله نقض حریم شخصی منجر شود.
به همین ترتیب، اطلاعات شخصی مثل نام، آدرس، شماره تلفن و کارت اعتباری می‌تواند در دسترس قرار گیرد و مشکلاتی را به وجود آورد.
با توجه به اینکه بسیاری از این تجهیزات به کار رفته در اینترنت اشیا، دارای محدودیت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری هستند، امنیت آنها در مقابل حملات سایبری می‌تواند ضعیف باشد و برای هکرها ایجاد یک درگاه جهت حمله به سایر شبکه‌ها باشد.
ریسک دیگری که در اینترنت اشیا وجود دارد، حسگرهایی هستند که به طور مداوم اطلاعاتی از محیط و کاربران جمع‌آوری می‌کنند. در صورتی که این اطلاعات در دسترس هکرها قرار گیرد، می‌تواند برای ایجاد سوء استفاده‌هایی از جمله دزدی هویت و تقلب در فعالیت‌های آنلاین کاربران استفاده شود.
به همین دلیل، باید توجه ویژه‌ای به حفظ حریم شخصی کاربران و امنیت در اینترنت اشیا داشته باشیم.
راهکارهای حفظ امنیت و حریم خصوصی
راهکارهایی که برای حفظ امنیت و حریم خصوصی در اینترنت اشیا اتخاذ می‌شوند، می‌توانند در دو دسته ی پیشگیری و مدیریت ریسک‌ها قرار گیرند.
- در دسته پیشگیری، که به عهده شرکت های سازنده تجهیزات و اجرا کننده پروژه است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
.. استفاده از رمزنگاری برای ارتباطات بین دستگاه با دستگاه، و دستگاه با سرور.
.. ایجاد فایروال لازم برای محافظت از دستگاه ها.
.. استفاده از شبکه‌های مجازی خصوصی (VPN) برای ارتباط بین دستگاه ها و سرور با شناسه ی منحصر به فرد.
.. استفاده از پروتکل‌های امن مانند HTTPS، SSL و TLS برای ارتباطات بین دستگاه‌های مختلف در اینترنت اشیا.
.. به‌روزرسانی نرم‌افزار دستگاه‌های اینترنت اشیا، به جلوگیری از به‌دست آوردن اطلاعات حساس توسط سایرین کمک کرد. این به روز رسانی، بر عهده شرکت های تولید کننده ی تجهیزات است. آنها باید به صورت منظم نرم‌افزارهای دستگاه‌هایشان را به‌روزرسانی کنند تا بهترین امنیت ممکن در برابر نفوذ دسترسی‌های غیرمجاز فراهم شود.
.. همچنین، استفاده از مکانیزم‌های شناسایی و اعلام خطر، می‌تواند از دسترسی غیرمجاز به دستگاه ها جلوگیری کند.
- در دسته مدیریت ریسک‌ها که بیشتر بر عهده کاربران است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
.. کاربران باید توجه داشته باشند که چه نوع دسترسی‌هایی را به دستگاه‌های خود می‌دهند و به هیچ وجه این دسترسی را برای افراد غیر مجاز برقرار نکنند.
.. از شبکه های وای فای عمومی و اتصالات غیر امن برای دسترسی به دستگاه ها، خودداری کنند.
.. مراقب اشتراک گذاری داده های حساس در فضای اینترنت باشند و از کانال های امن این اطلاعات را رد و بدل کنند.
.. از رمز های قوی برای دستگاه های خود استفاده کنند، ضمنا باید این رمز ها را به طور دوره ای عوض کنند تا توانایی حدس زدن رمز توسط هکرها، به شدت کاهش یابد./پایان
